Shan ka mid ah macdan qodayaasha ayaa ku dhintay labo kalena waa ay ku dhaawacmeen kadib markii koox hubeysan oo loo maleynayo in ay ka tirsan yihiin Al-Shabaab
Al-Shabaab ay weerar ku qaadeen goob macdanta laga qodo oo ku taalla deegaanka Buur Aboor ee degmada Mandheera ee gobolka Bari Talaadadii.
Weerarka ayaa dhacay wax yar ka dib markii ay goobta soo gaareen kooxaha macdan qodayaasha ah abaare 6-dii aroornimo, iyadoo dableyda ay rasaas ku fureen.
Ilaa 25 kale oo macdan qodayaal ah ayaa u suurtagashay inay ka baxsadaan weerarka. Inta badan macdan qodayaasha ayaa ka yimid gobolada kale ee Kenya.
Xildhibaanka laga soo doorto degmada Mandheera oo ay miinadu taallo, Xuseen Weytaan Maxamed ayaa BBC-da uga warramay sida ay wax u dhaceen iyo xaaladda ay hadda ku sugan yihiin macdan qodayaasha.
Xildhibaan Weytaan ayaa ugu horeyn ka warbixiyey sida ay wax u dhaceen, waxaanu yidhi “Saacadda 6:00 subaxnimo ayaa gaadhigii ay wateen nimanka dhagaxa dhiga ee subax walba ka taga degmada Mandheera ee maalintii ka shaqaysta Buur Aboor, habeenkiina ku soo noqda Mandheera, waxa ku dhacay mid ka mid ah gaadiidkii hore u soo baxay oo ku dhacay.
"Baabuurka waxaa saarnaa 21 qof, shan ka mid ah dadka ay rasaastu haleeshay way dhinteen, labana way dhaawacmeen, intii kale waxay u baxsadeen duurka, cidna wax kuma noqon, dhammaantoodna waa la helay."
Shaqaalaha la weeraray ayaa kasoo jeeda gobolada kale ee dalka Kenya marka laga reebo gobolka Waqooyi Bari.
“Waxay ahaayeen niman ka yimid gobolada kale ee Kenya oo u shaqeeya dadka Mandheera ka soo jeeda oo dhagxaanta guraya, sanado badan ayay ka shaqeynayeen, habeenkii ayay Mandheera yimaadaan subaxiina u shaqo tagaan”ayuu yiri Xildhibaan Weytaan.
Qaar ka mid ah warbaahinta Kenya ayaa qoraya in raggan lagu tuhmayo in Al-shabaab ay weerarkaas fuliyeen, balse xildhibaan Weytaan ayaa sheegay in ilaa hadda aysan cadeyn cidda weerarka geysatay.
“Lama oga ilaa hadda, ciidamada amniga ayaan war ka sugeyna, intaas ka dib dadkaas masaakiinta ah ee iskood u shaqeysta waa in la ogaadaa waxa ay bulshada u geysteen, ma rabno inaan faah faahin ka bixino, waxaan sugeynaa ciidamada ammaanka ee degmada Mandheera inay xog ka keenaan” ayuu yiri Xuseen Weytaan.
Xildhibaanka ayaa intaa ku daray inay jiraan arrimo badan oo laga shakisan yahay.
“Arrintan baaritaankeeda waxaan u daynaynaa hay’adaha amniga, runtii arrimo badan oo tuhun ah ayaa jira, dadkaan meel fog ugama imaanin, laakiin ma rabo inaan tafaasiil ka bixiyo, waxaan u daynayaa hay’adaha amniga, waxaana ka codsaneynaa dalka oo dhan oo ay ku jirto dowladda qaranka oo amniga u xilsaaran inay arrintaan dabagal ku sameeyaan oo ay ogaadaan waxa ka dambeeya” ayuu yiri Madaxweynaha.
Magaalada Mandheera ayaa horay waxaa uga dhacay weeraro noocaan oo kale ah, waxaana xildhibaanka laga soo doortay bariga Mandheera uu sharaxay waxa ka duwan.
“Tani waxay dhici jirtay mararka qaar, waagii hore, ilaa 10 sano ka hor iyo wax ka badan, sidan ayay u dhici jirtay, laakiin taasi way ka duwan tahay dadkan, waxay seexan jireen meesha ay dhagaxa ka soo saarayaan, wax ilaalo ahina ma jirin, dad badanina waa la dilay, laakiin taasi beryahan dambe may dhicin, waxaana ILAAHAY mahadii ah in baabuurtan ay wateen ilaalo, markii la dilayna waa la keenay.
Ciidamada ammaanka ayaa bilaabay baaritaano, waxaana lagu wadaa in meydadka shaqaalaha la dilay la aruuriyo.
“Dowladda shaqadeeda ayeey gudaneysaa, baaritaanno ayaa ku socda, waxaana hadda u dirnay diyaarad soo aruurisa meydadka, waxaana loo qaadi doonaa Nairobi, labada qof ee dhaawacmayna dhaawacyo fudud ayaa qaba, waana la fasaxay sida la ii sheegay” ayuu yiri Xildhibaan Xuseen Weytaan.
Waa kuma Mark Carney, Ra'iisul Wasaaraha cusub ee Kanada?
Hadda Xisbibigiisa Libaral-ka ayaa guuleystay doorashadii shalay ka dhacday Canada
Guddoomiyihii hore ee Bankiga Ingiriiska Mark Carney ayaa loo dhaariyay xilka ra’iisul wasaaraha Canada bishii hore kaddib markii uu ku guuleystay doorashadii Canada si uu u noqdo ra'iisul wasaaraha xiga ee dalkaas.
Hadda xisbigiisa Liberal-ka ayaa ku guuleystay doorashadii Canada.
Carney waa qofkii ugu horreeyay ee aan Ingiriisi ahayn ee hoggaamiya bangiga dhexe in ka badan 300 oo sano. Waxa uu hore u caawiyay dalkiisa dhibaatada dhaqaale ee 2008 isaga oo ah guddoomiyaha bangiga Kanada.
Carney waligeed ma qaban xafiis siyaasadeed. Si kastaba ha ahaatee, waxa uu si dirqi ah ugu guuleystay magacaabista xisbiga Liberal Party si uu u baddalo ra'iisul wasaarihii hore ee Justin Trudeau horraantii bishii Maarso.
Khibrada dhaqaale ee uu leeyahay awgeed, dadku waxay aaminsan yihiin inuu yahay hoggaamiyaha ay u badan tahay inuu is hortaago madaxweynaha Maraykanka Donald Trump, oo dagaal ganacsi la galay waddanka deriska ah.
Nolosha hore iyo caruurnimada
In kasta oo Carney uu u safray adduunka, kana soo shaqeeyay meelo ay ka mid yihiin New York, London iyo Tokyo,
wuxuu ku dhashay magaalada fog ee waqooyiga ee Fort Smith, ee Territories Waqooyi-galbeed.
Isaga oo saddex ka mid ah afartii awoowe oo ka soo jeeda County Mayo ee Ireland, Carney waxa uu haystaa laba dhalasho Irish iyo Canadian. Sannadkii 2018-kii ayuu qaatay dhalashada Ingiriiska, balse dhawaan ayuu sheegay inuu doonayo inuu ka tanaasulo dhalashadiisa Ingiriiska iyo Ireland, maadaama uu aaminsan yahay in Ra’iisul Wasaaruhu uu haysto dhalashada Kanada oo keliya.
Wiil uu dhalay maamule dugsi sare, waxa uu u sii watay waxbarashadda jaamacadda Harvard oo uu ka qaatay deeq waxbarasho.
Sannadkii 1995-kii, waxa uu shahaadada PhD-da ee dhaqaalaha ka qaatay Jaamacadda Oxford.
Macalinkiisii jaamacada ayaa yiri, "Mark wuxuu ahaa arday aad u firfircoon oo karti badan, wuxuuna si degdeg ah uga falceliyay caqabadaha uu la kulmay."
"Xirfadahani waxay shaki la'aan si fiican ugu adeegi doonaan si uu Canada u hogaamiyo xilliyadan adag."
Waayo-aragnimadiisii hore
2003, wuxuu ka tagay shaqada gaarka ah si uu ugu biiro Bank of Canada, halkaas oo uu ka noqday gudoomiye ku xigeenka.
Sannadkii 2003-dii, waxa uu ka tagay ganacsiga gaarka loo leeyahay oo uu ku biiray Bank of Canada isaga oo guddoomiye ku xigeen ah, ka dibna waxa uu u wareegay wasaaradda maaliyadda oo uu ka noqday wasiir ku-xigeen.
Sannadkii 2007-dii, waxa loo magacaabay guddoomiyaha bangiga Kanada, wax yar ka hor shilkii suuqa maaliyadda adduunka ee dalka geliyey hoos u dhac weyn. Hogaankiisa bangiga dhexe ayaa lagu tiriyaa inuu dalka ka caawiyay inuu ka fogaado hoos u dhacii ugu xumaa.
Inkasta oo bangiyada dhexe ay ixtiraamaan, haddana wuxuu caddeeyay inuu doonayo inuu hoos u dhigo dulsaarka dulsaarka ugu yaraan hal sano.
Tallaabadan ayaa loo arkay inay gacan ka siinayso ganacsiyada inay sii wadaan maalgashiga xitaa marka suuqyadu hoos u dhacaan.
Waxaa lagu tiriyaa inuu casriyeeyay Bankiga, isagoo si joogto ah uga soo muuqday warbaahinta, marka loo eego kii ka horreeyay.
Sannadkii 2015, bangigu wuxuu jaray heerka ribada min 12 ilaa siddeed sannadkii wuxuuna bilaabay inuu qaado tillaabooyin lagu xasilinayo heerka ribada.
Si ka duwan gudoomiyaashii hore ee guud ahaan ilaashaday sumcad hoose, wuxuu sameeyay faragelin muran dhaliyay ka hor laba afti dastuuri ah oo waaweyn.
Sannadkii 2014-kii, waxa uu ka digay in Scotland oo madax-bannaan ay tahay inay xukunka ku wareejiso UK haddii ay doonayso inay sii waddo isticmaalka Pound-ka.
Kahor aftida Brexit, wuxuu ka digay in u codeynta ka bixitaanka Midowga Yurub ay dhalin karto hoos u dhac.
Ka dib markii David Cameron uu iska casilay xilka ra'iisul wasaaraha, lacagta Pound-ka ayaa hoos u dhacday, waxaana uu la hadlay shacabka si uu shacabka ugu xaqiijiyo in nidaamka maaliyadeed uu si caadi ah u shaqeyn doono.
Wuxuu ku tilmaamay inay tahay "maalintiisii ugu adkeyd" ee xafiiska, laakiin wuxuu sheegay in qorshayaasha degdega ah ee Bangiga ay si wanaagsan u shaqeeyeen.
Baanka ayaa markii dambe ka jaray heerka dulsaarka 0.5% ilaa 0.25% - wuxuuna dib u bilaabay barnaamijkiisii fududaynta tirada si uu u taageero dhaqaalaha.
Toddobaadkii ugu dambeeyay ee Maarso 2020 wuxuu arkay bilowga wajigii ugu xumaa ee masiibada 'Covid' - bangigu wuxuu jaray 0.5% si uu u taageero dhaqaalaha, iyadoo Carney uu u sheegay dalka in naxdinta dhaqaale ay tahay "ku meel gaar".
